Çocuklar; “para” adı verilen bir nesne ile birşeylere sahip olunabildiğini yaklaşık 5 yaşından itibaren kavramaya başlarlar. Kağıt ve demir paraların değerlerini 6-8 yaş civarında yavaş yavaş öğrenirler. Alışverişlerde para hesaplayıp verme, üzerini alma vb karmaşık hesaplar ancak 8-9 yaş gibi yerleşmeye başlar. 10 yaşından önce düzenli bir harçlık vermenin çok anlamı olmaz ancak arada bir verilecek düşük miktarlar ile para vererek birşeylerin mülkiyetine sahip olmanın keyfine varabilirler. 10 yaşından itibaren de haftanın belli günlerinde başlamak üzere düzenli harçlık verilebilir. Verilen miktarların sabit olması, günden güne değişmemesi, çocuğun temel taleplerini karşılayacak miktarda olması vb noktalara dikkat edilmelidir. Özellikle; tüketimi fazla olan ergenlerin anne babaları sağlıklı bir harçlık sistemi kurmakta zorlanabilirler. Bunun…

Yeni doğan bir bebek günün 16-18 saatini uykuda geçirir. Bu da uyuma ve uyanma döngüleri şeklindedir. Aylar geçtikçe uyanıklık süreleri giderek uzarken uykuda kalma süreleri giderek kısalır. Bebek; 6-8 aylık olduğunda gece uykusu ile gündüz uykusu arasındaki sınır keskinleşmeye başlar, toplam uyku süresi de giderek azalır. Beklenen ortalama toplam günlük uyku süreleri; bir yaşında bir çocuk için 14-16 saat, iki yaşında bir çocuk için 12-13 saat, üç-altı yaş arasındaki çocuklarda 11-12 saattir. Gündüz uykusu zorunluluk değildir ancak bebeğin gelişimini de destekleyen bir durumdur. Bir yaşındaki çocukların yüzde doksanı, iki yaşındakilerin yüzde yetmişi, üç yaşındakilerin yüzde ellisi, dört yaşındakilerin yüzde otuzu, beş yaşındakilerin de yüzde yirmisinde gündüz uykusu gözlenir. Altı yaşından…

Yalan söyleme; kız ya da erkek; bütün çocuklarda görülebilir. Gelişimsel olarak anlaşılır kabul edilebileceği dönem olan 0-5 yaşın ötesinde; bir davranış bozukluğu olarak kabul edilmelidir. Çocukların yalan söylemelerin en sık nedenleri: özgüven eksikliğinden kaynaklanan ilgi ve sevgi ihtiyacı, değer görme ve onaylanma beklentisi, cezalandırılma korkusu vb durumlardır. Yalan söyleme davranışına uygun tepki verilmeyen ya da yalan söyleme davranışının sık olduğu, disiplin tutumları tutarsız ailelerde daha fazla görülür. Yalan söyleme davranışı emosyonel bir problemdir; özellikle de eşlik eden başka davranış sorunları da var ise! Yalan söyleme davranışının olduğu birçok gelişimsel ve psikiyatrik hastalık vardır: Zeka Geriliği, Depresyon, Mani, Ergen Kimlik Karmaşası, Kişilik Bozukluğu, Davranım Bozukluğu, Antisosyal Kişilik, Dürtü Kontrol Problemleri vb…

Çocuk ve gençlerde cinsel bilgilendirme; yaşına uygun basitlikte ve sade bir dilde olmak koşuluyla, 3-4 yaşından itibaren her yaşta yapılabilir. Anne baba başta olmak üzere doğru kaynaklarca yapılmalı; daha az bilgisi ve deneyimi olan kaynaklara bırakılmamalıdır. Cinsel bilgilendirme; çocuğun bütün cinsel yaşamının ilgilendirebilecek; doğum, evlilik, flört, adet kanaması, doğum kontrolü, menapoz, cinsel ilişki, kendi bedenine ilişkin bilgilendirme, mastürbasyon, cinsel taciz anlamına gelebilecek yaklaşımlardan kendisini koruyabilme vb bütün başlıkları içermelidir. Bütün sorular; samimiyetle, basit bir dilde ve düzeltilemeyecek yalanlara ve geçiştirmelere sapılmadan yanıtlanmalıdır. Bir defalık kısa süreli didaktik bir bilgilendirmeden çok, kimi durumlarda önceden yapılandırılmış toplantılar halinde, kimi durumlarda da kendiliğinden sohbetler şeklinde yapılabilir.

Kardeşler arasında; ebeveynin sevgisini, takdirini, ilgisini daha çok koparmak için yaşanan iletişim çatışmasıdır. Her yaşta görülebilir, beklenmedik zamanlarda ortaya çıkabilir. Nedenleri genellikle anne babaların tutum hatalarıdır ya da yetersiz kalmalarıdır. Kardeşler arasında karşılaştırmalar yapmak, “büyük çocuk, küçük çocuk” vb gibi rol dağıtmak, bir tanesine –haklı gerekçelerle de olsa, daha korumacı ya da daha kızgın davranmak, bazen de eşit davranabilmek için aşırı çaba; kardeş kıskançlığını körükleyebilir. Çocuk her yaşta çocuktur; yaşına uygun ilgi ve sevgi gösterisini her zaman hak eder. Anne babanın işi kardeşler arasında kimin haklı olduğunu bulmak değil, ortak çözümü kendilerinin bulmasına özendirmektir. Kardeş çatışmasına büyükler karışmamalı, kardeşler arasında doğal ilişki zemininde çözülmelidir. Kardeş doğumu, sınav dönemleri, aile içi…